Matxitxakoko gudua

Espainiako Gerra Zibilaren hasieran, iparraldeko kostalde ia osoa errepublikanoen lurraldea zen. Hala ere, egoera oso bestelakoa zen itsas zabalean. Kantauriko itsasontzi-indarrek Armada matxinatuarenak baino ekipamendu urriagoa zuten, eta haien goi-kargudun asko, berez, jeneral frankistaren kidekoak ziren. Horren ondorioz, Eusko Jaurlaritzak Euzkadiko Itsas Armada Laguntzailea sortu zuen, gerrako unitate militar berezi eta ezezagunenetako bat: ontziak arrantza-ontzi armatuak ziren, eta tripulatzaileak, arrantzaleak eta marinelak, ia prestakuntza militarrik gabeak. Gizon haiek konbikzio osoz jokatu zuten beren lurra eta familiak defendatzearren, eta hala bihurtu ziren Gerra Zibileko itsas gudu neurrigabe eta sinestezinenetako baten protagonista: Matxitxakoko gudua.

Juan Pardo San Gil historialariak gure historiaren atal hau ikertzen eta ikusarazten eman zuen bere bizitza osoan. Bere heriotzaren eta protagonista izan zirenen gehiengoaren heriotzaren ondoren, gudu hura berriro ere ahanzturan erortzeko arriskua ikusten zen. Horregatik, guduaren 85. urteurrenean Matxitxako aurkezten da, historia hau ezagutaraztea helburu duen dokumentala, bizi izan zuten pertsonengan eta senideengan utzi zuen arrastoan arreta jarrita, artxiboko irudiak eta elkarrizketak tartekatuta, eta oraingo hizkuntza bat eta ikuspuntu bat lortzeko propio sortutako animazio batek eta soinu banda batek lagunduta.

Oihane Pardo & Jesús Lacorte

Filma:Matxitxako